Hoe werkt een geleide slaapmeditatie in de praktijk?

Sommige mensen zweren erbij terwijl anderen het liever vermijden: de geleide slaapmeditatie. Dit is een vorm van mediteren onder begeleiding van een video, audio of een fysiek persoon. Zeker beginnende personen kunnen hier baat bij hebben, maar hoe werkt het eigenlijk?

In deze tekst leggen we je uit wat mediteren is, hoe je het kan doen en hoe een geleide slaapmeditatie werkt.

De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.

Wat is mediteren?

Meditatie is een vrij bekende manier van ontspannen. Het is een spirituele oefening. Dat is ook waarom veel religies of spirituele stromingen een vorm van mediteren omarmen. Sinds de 20ste eeuw is mediteren in de Westerse wereld populairder geworden, maar het bestond al veel eerder in andere werelddelen. De soort meditatie die wij kennen is vooral afkomstig vanuit het Boeddhisme en Hindoeïsme.

Er bestaan verschillende vormen van mediteren. Een geleide slaapmeditatie is een vorm van concentratie-meditatie, omdat je je focust op één ding: de stem uit de meditatie.

Mensen kunnen om verschillende redenen te besluiten om te mediteren. Sommigen doen het vanwege een religieuze reden, terwijl anderen het doen om hun concentratievermogen te verbeteren. Er is geen één juiste manier van mediteren^[1]Van de Wouw, B. (2020, 11 mei). Mediteren kun je leren: een beginnersgids. Flow Magazine NL. Geraadpleegd op 15 juli 2022, van … Continue reading. Voor iedereen werkt wat anders. Het effect is hetzelfde in vrijwel alle gevallen: je gedachten laten gaan in plaats van piekeren. Het is bewezen dat mediteren kan helpen tegen stress^[2]Goyal, M., Singh, S., Sibinga, E. M., Gould, N. F., Rowland-Seymour, A., Sharma, R., Berger, Z., Sleicher, D., Maron, D. D., Shihab, H. M., Ranasinghe, P. D., Linn, S., Saha, S., Bass, E. B., & … Continue reading.

Hoe kan je mediteren anders dan via een geleide slaapmeditatie?

Als je liever nog niet wil beginnen met een geleide slaapmeditatie, dan kan je ook op verschillende andere manieren aan mediteren doen. Welke het beste bij je past is afhankelijk van je eigen voorkeur, maar dat kan je gemakkelijk uitproberen door de onderstaande lijst op je gemak door te nemen. Wanneer er iets niet voor je werkt, ga je door naar de andere.

• Concentratie-meditatie waarbij je je op je eigen ademhaling concentreert.
• Concentratie-meditatie waarbij je je op één bepaald punt in de ruimte om je heen focust.
• Mindful-meditatie waarbij je je gedachten voorbij laat gaan. Dit is een bekende vorm van een ontspanningsmeditatie.
• Yoga, mediteren door middel van rustgevende bewegingen.
• ASMR waarbij je tot rust komt door middel van luisteren naar kalmerende geluiden of stemmen.
• Je inbeelden alsof je op een rustige, kalmerende plek bent en deze inrichten zoals jij dat zelf wil.
• Observeren van je omgeving zonder ergens een oordeel of gedachte aan te plakken.
• Een bezigheid doen wat je tot rust laat komen en je hoofd leeg maakt. Dit kan van alles zijn (zoals tuinieren, fietsen, muziek luisteren of zelfs schoonmaken).
• Body-scan waarbij je je aandacht op één lichaamsdeel tegelijk focust.

Hoe werkt een geleide slaapmeditatie?

Wanneer zelf mediteren niet goed lukt, of je behoefte hebt aan iemand die je richtlijnen geeft, dan is een geleide slaapmeditatie een goede optie. Dit is namelijk een meditatie waarbij je luistert naar iemand die je verteld wat je moet doen en waar je je aandacht op moet richten. Je hoeft dit echter niet alleen als slaapmeditatie te doen, maar je kan het ook doen om gewoon te ontspannen.

Wanneer je zelf begint met mediteren, zal je merken dat je hersenen van de hak op de tak springen. Het is lastig om je aandacht bij één punt te houden zonder af te dwalen. Een geleide meditatie helpt hierbij door je aandacht continu terug te brengen naar de meditatie.

Je begint vaak zoals bij elke andere meditatie en gaat in een comfortabele positie liggen of zitten. Daarna doe je je ogen dicht en focus je je op de meditatie track. Deze kan je beluisteren via een CD, een YouTube filmpje of via een audiobestand uit een app. Afhankelijk van welke soort meditatie je hebt uitgekozen, zal een persoon je aanwijzingen geven om tot rust te komen.

Er bestaan ook hier verschillende doelen of categorieën. Zo heb je geleide slaapmeditaties tegen stress, voor ontspanning, om te helpen bij het leegmaken van je hoofd of om je juist te focussen op bepaalde onderwerpen.

Andere tips om beter te slapen

Niet iedereen heeft baat bij een slaapmeditatie en dat is ook helemaal okay. Iedereen is anders, dus wat voor de één werkt zal mogelijk niet voor de ander werken. Daarom bestaan er gelukkig nog genoeg andere tips die helpen met slapen en in slaap vallen. Wij hebben ze voor je op een rij gezet!

• Vermijd de consumptie van cafeïne minimaal 4 uur voor het slapengaan.
• Doe ontspanningsoefeningen voor je gaat slapen.
• Schrijf al je gedachten op in een schriftje voor je gaat slapen.
• Vermijd blootstelling aan blauw licht vlak voor je naar bed gaat.
• Sport voldoende overdag.
• Vermijd vette en zware maaltijden vlak voor het slapen.
• Valeriaan, kamille of lavendel thee drinken.
• Gebruik medicatie/supplementen met melatonine.

Mocht je langdurig slaapproblemen hebben? Dan is het verstandig om contact met je huisarts op te nemen. Deze kan je eventueel verder onderzoeken en kijken naar een mogelijke oorzaak.