Muziek luisteren helpt tegen stress en angst klachten

Veel mensen doen graag aan muziek luisteren, of ze nu op een concert zijn of aan het studeren voor een belangrijk examen. Sinds de lockdown, neemt de behoefte naar een concert of theatershow flink toe. Kan muziek ook helpen om de lockdown minder zwaar te laten voelen?

De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.

Muziek luisteren reguleert emoties

Volgens psychiater Esther van Fenema biedt muziek een goed alternatief tegen de zware druk van de lockdown. Je kan zo een wereldreis maken langs verschillende componisten en artiesten. Je voelt je, volgens haar, sneller gehoord door muziek. Toch is muziek als therapie geen optie. Wel kan het therapeutisch werken, want muziek beïnvloed je emoties en kan daarbij je humeur verbeteren.

Universitair hoofddocent Rebecca Schaefer is het hier mee eens. Naar haar mening is muziek een ideale manier om emoties mee te maken op een veilige en verantwoorde manier. Je weet zelf namelijk precies welke muziek je kan luisteren om je op te peppen, om je meer motivatie te geven, of om lekker bij te huilen uit verdriet. Daarnaast helpt muziek ook om beweging te ondersteunen. Het is lastig om stil te zitten wanneer je een mooie melodie hoort.

Muziek zorgt er namelijk voor dat er meerdere hersengebieden worden gestimuleerd. Dit helpt bij het bevorderen van revalidatie. Het is echter nog niet bekend wat bepaald of muziek effectief is voor iemand, het werkt helaas niet bij iedereen. Ook heeft muziek invloed op hoe we ons gedragen. Klassieke muziek heeft een deftig imago, waardoor je sneller geneigd bent om je ook zo te gaan gedragen. Daarom wordt het veel op openbare stations gespeeld: om mensen netjes te houden.

Persoonlijke associaties spelen een rol bij muziek luisteren

Een van de belangrijkste onderdelen van het muziek luisteren zijn de persoonlijke associaties die je bij deze muziek hebt. Dat werkt bij ons hetzelfde als geur, zoals die van versgebakken brood vaak positieve reacties oproept, maar de parfum van een nare ex-partner negatieve reacties.

Dit komt omdat je hersenen continu bezig zijn met het voorspellen van de aankomende situatie. Dat is evolutionair zo bepaald. We hoeven inmiddels niet meer weg te rennen van enge beesten, maar onze hersenen werken wel nog zo. Positieve muziek (of geuren) zorgen voor een positieve voorspelling, waardoor we ons beter gaan voelen. Een negatieve reactie voorspeld dat er iets niet helemaal pluis is, waardoor we ons van de situatie willen verwijderen. Een perfect systeem om ons veilig te houden, dus.

Variaties en overeenkomsten

Toch is muziek niet overal hetzelfde. Veel muziek wordt cultureel bepaald. In India heeft muziek andere ritmes en gebruikt het andere instrumenten dan in het westen van Europa. Wel is het effect van muziek overal hetzelfde, blijkt uit het onderzoek van Israëlische wetenschappers. Zij deden onderzoek naar de effecten van muziek op de mens tijdens de corona pandemie.

Volgens Schaefer komt dit doordat er nu veel minder prikkels om ons heen zijn. Er zijn geen concerten meer, er lopen minder mensen buiten en je kan minder snel op stap. Als mens-zijnde zijn we echter wel op zoek naar nieuwe prikkels en ervaringen. Muziek kan deze honger stillen wanneer je een nieuwe artiest of een nieuw genre probeert. Daarnaast helpt het om onze angst en stress rondom deze pandemie te verzachten.

Muziek werkt niet voor iedereen hetzelfde, de smaak verschilt per persoon. Het kan echter niet kwaad om eens wat nieuws te proberen.

Bronnen: Nu.nl en Frontiers