Wat is prikangst en hoe ga je er het beste mee om?

Nu dat er landelijk steeds meer mensen worden gevaccineerd, komen er ook meer mensen in aanraking met naalden. Voor velen is dit slechts een kleine zaak, maar voor anderen kan dit een grote bron van angst zijn. Dit heet prikangst en het komt meer voor dan je zou verwachten.

De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.

Wat is prikangst?

Prikangst komt bij ongeveer 1 op de 5 volwassenen voor. Vaak ontstaat deze angst in de jeugd en verdwijnt het naarmate de persoon ouder wordt. Psycholoog Melissa van Buuren geeft aan dat ouders vaak een rol spelen in het ontwikkelen van deze angst. Wanneer zij schrikken, schrikt het kind namelijk ook.

Prikangst is de angst voor naalden en om geprikt te worden. Het zien van een naald kan al zorgen voor alarmbellen in de hersenen. Daarop volgen lichamelijke reacties, zoals een verhoogde hartslag en een snellere ademhaling.

Minder snel afspraken maken

Wanneer je last hebt van prikangst, kan dit ertoe leiden dat je minder snel bepaalde afspraken maakt. Je vermijdt dan artsen, tandartsen en vaccinaties. Wel 20% van de mensen met prikangst durft geen vaccinatie te halen, stelt Elisabeth Huis in ‘t Veld. Zij is gespecialiseerd in prikangst en flauwvallen.

In 13 procent van de gevallen gaat de afspraak om een vaccin te laten zetten uiteindelijk helemaal niet door. Bij de rest duurt het proces vooral lager. Dit komt doordat zij gekalmeerd moeten worden en soms zelfs fysiek tegenstribbelen.

Volgens Huis in ‘t Veld kan zo’n fysieke angstreactie ook onbewust ontstaan. Op het moment dat een patiënt duizelig wordt of misselijk raakt, is het vaak al te laat om het tegen te gaan. Daarom ontwikkelde zij een game-app waarbij je de kans op flauwvallen van een patiënt kan voorspellen.

Patiënten spelen een puzzel in de app terwijl hun hartslag, ademhaling en zweet worden gemeten. Daarbij staat de selfiecamera ook aan. Wanneer de stress te hoog oploopt, kleuren de puzzelstukjes rood. Het is dan aan de patiënt om ze weer blauw te krijgen. Dit werkt zowel als een ontspanningsoefening als dat het voor afleiding zorgt.

Hoe kom je van je prikangst af?

Van Buuren geeft aan dat dat voor iedereen anders is. Wel kun je helemaal van je prikangst afkomen als je goed op je eigen signalen let. Met de volgende tips kom je zelf sneller van je angst af:

• Blijf prikken. Hoe vaker je namelijk een prik laat zetten, hoe groter de kans is dat je angst vermindert. Neem desnoods iemand mee voor steun.
• Kijk de andere kant op als je bang bent voor het zien van de naald.
• Als je bang bent voor pijn, kan je om een verdovende creme vragen.
• Probeer te ontspannen door naar ontspannende muziek te luisteren of door ademhalingsoefeningen te doen.
• Zoek afleiding. Vraag iemand om met je in gesprek te gaan of ga op zoek naar bijzondere spullen in de omgeving.

Juist door met anderen er over te praten, kan je er ook voor zorgen dat je angst minder wordt. Je hoort namelijk meer ervaringen en weet dat je er niet alleen in bent.

Het is normaal om altijd een beetje gespannen te zijn voordat je een vaccinatie krijgt. Het blijft iets wat niet zo vaak gebeurt. Toch is deze spanning niet ongezond, vooral wanneer je na de prik direct ontspant. Probeer met behulp van bovenstaande tips hier naartoe te werken en je zal merken dat het een stuk makkelijker gaat.

Bron: nu.nl